KONDA, 15 yıllık değişimi inceledi: İstanbullular modernleşiyor mu, muhafazakârlaşıyor mu?
KONDA’nın yayımladığı “İstanbul’u Anlamak” raporunda, Türkiye’nin 15 yıllık değişiminin karşısında İstanbulluların yaşadığı değişim ele alındı. Araştırmaya göre, İstanbul’da dindar muhafazakârların oranı Türkiye geneliyle aynı düzeyde kalırken, geleneksel muhafazakârlığın yerini artık “modernlik” almaya başladı. İstanbul’da yıllar içinde ateist ve deist oranındaki artış da göze çarptı. Ateist ve inançsız oranının toplamı, Türkiye genelinin 4 puan üzerinde yer aldı.
KONDA Araştırma, “İstanbul’u Anlamak” adlı raporunu yayınladı. Raporda; KONDA bulgularına göre İstanbulluların hayat tarzı, dindarlık, sosyal medya kullanımı ve çalışma durumu gibi parametrelerdeki değişimi ele alındı. Resmi nüfus verilerine göre, ülke nüfusunun yüzde 18’inin yaşadığı bir metropol olan İstanbul; göç, nüfus artışı, işgücü piyasasına katılım, trafik yoğunluğu gibi pek çok devinim unsurunun daha hızlı değişmesini beraberinde getiriyor. İstanbul’daki bu devinim, hayatın ritmini sosyolojik olarak da daha hızlı değiştiriyor. İstanbullular, Türkiye geneline göre daha hızlı ve daha yüksek oranda apartmanlaşıyor, modernleşiyor, işgücüne katılıyor.
İstanbul’un nüfusu ve göç durumu
2023 yılı sonu itibarıyla resmi verilere göre, İstanbul’da 15 milyon 655 bin 924 kişi yaşıyor. Bu sayı, Türkiye nüfusunun yüzde 18,34’ünü oluşturuyor. Geçen yıl Türkiye’nin yıllık nüfus artışı binde 1,1 iken, İstanbul’da bu oran binde eksi 16’ydı. İstanbul yıllar içindeki genel örüntüsünü kırarak ilk kez nüfusunu azalttı.
KONDA’nın raporuna göre ise İstanbul’un yıllar içinde net göç hızı da azalmaya başladı. 2022 yılında İstanbul 385 bin 294 göç alırken 418 bin 082 göç verdi. Bu da binde 2,06 oranında net göç hızına işaret ediyor.
Peki İstanbul’da kimler yaşıyor?
Rapora göre; her 5 emekliden 4’ü 31 yıldan uzun süredir İstanbul’da yaşıyor. Emeklilerden sonra 31 yıldan daha uzun süredir İstanbul’da yaşayan en büyük çalışma kümesi yüzde 46 oranı ile ev kadınları. 1 veya 2 yıldır İstanbul’da yaşayanların oranının en yüksek olduğu küme yüzde 13 oranıyla öğrenciler.
Türkiye ekonomisinin lokomotifi: İstanbul
İstanbul, Türkiye ekonomisinin lokomotifi olma görevini sürdürüyor. Türkiye toplam ihracatının yarısını, ithalatının yarısından fazlasını İstanbul yapıyor. İstanbul’un Türkiye geneline oranla yaptığı ithalat, bir önceki yıla göre de artmış görünüyor.
İstanbullu artık daha “modern”
KONDA’nın Aralık 2013 Barometresi’nde İstanbul’da yaşayanların yüzde 32’si hayat tarzını modern olarak tanımlarken bu oran düzenli olarak artış gösterdi ve bu ay yüzde 38’e ulaştı. Geleneksel muhafazakâr oranı yıllar içindeki salınımıyla birlikte aynı düzeyde kalırken dindar muhafazakârların oranı 5 puan azalarak yüzde 25’e geldi.
150.Barometre raporunda ise Türkiye’nin 15 yıllık değişimi gözler önüne seriliyor. 2023 yılında da Türkiye genelinde modern oranının yüzde 34, geleneksel muhafazakâr oranının yüzde 42, dindar muhafazakâr oranının yüzde 24 olarak çıktı. Buna göre; İstanbul’da dindar muhafazakârların oranı, Türkiye geneliyle aynı düzeyde kalırken geleneksel muhafazakârlığın yerini modernlik almaya başlıyor.
Ateist ve deist oranı arttı
İstanbul’da yıllar içinde ateist ve deist oranındaki artış da göze çarpıyor. KONDA’nın Aralık 2018 Barometresi’nde yüzde 5 olarak ölçülen inançsız oranı karşısında bugün yüzde 6 oranında ateist, yüzde 4 oranında inançsız olarak kendini tanımlayanların olduğu görüldü. Ateist ve inançsız oranının toplamı da Türkiye genelinin 4 puan üzerinde ölçülüyor.
Beyaz yakalı arttı; kadınların yüzde 26’sı işgücüne dahil değil
2013’te beyaz yakalı çalışanların oranı yüzde 18’ken bugün bu oran yüzde 24’e çıkmış. İşçi, esnaf ve çiftçilerin oranı da yüzde 29’a ulaşmış. Ev kadınlarının oranıysa yüzde 31’den yüzde 23’ekadar gerilemiş. Ev kadınlarının Türkiye genelindeki oranı ise yüzde 26.
